تداوم گرد و غبار در کشور
به گزارش گل بخر، گرد و غبار پدیده ای نوظهور نیست و از سالیان گذشته هم وجود داشته ولی امروزه به علت فعالیتهای انسانی و تغییرات اقلیمی میزان آن تشدید شده و تاثیرات بسیاری بر محیط زیست داشته است. ایران هم در کوشش برای افزایش همکاریهای منطقه ای برای مدیریت این پدیده است.
به گزارش گل بخر به نقل از ایسنا، سال قبل خشک و کم بارش بود و سال جاری هم سال سومی است که در شرایط کم بارشی قرار داریم و خیلی از استان ها حتی خشکسالی بسیار شدید و استثنایی را تجربه کردند و در این مناطق کانون های گرد و غبار هم افزایش پیدا کرده است.
با افزایش و استمرار خشکسالی حتی فراوانی مقادیر حدی همچون توفان های شدید، سرمای دیرهنگام یا زودهنگام و گرما هم نسبت به گذشته بسیار بیشتر شده است. این مقادیر حدی در شرایط حداقلی یا حداکثری قرار دارند و اکوسیستم های صدمه پذیر بیابانی را تحت تأثیر قرار می دهند.
با عنایت به داده های دو دهه اخیر، بارندگی های کمتر از نرمال در کشور باعث خشک شدن سطح برخی دریاچه ها و تالاب ها شده است ازاین رو هم اکنون سطحی شور و نمکی و بافتی نرم و فاقد چسبندگی دارند و در معرض فرسایش بادی قرار گرفته اند.
منشأ گرد و غبار خارجی کجاست؟ گرد و غبار موجود در عراق و ایران سیستم های مهاجری هستند که در فصل بهار از غرب به شرق و یا شرق به غرب منتقل می شوند و تا اواسط تابستان بیشترین شدت، غلظت و گستردگی را دارند. علت بروز آنها هم کمبود رطوبت و نبود ساز و کار مناسب، خشکی محیط، کم بارشی و خشکسالی های سالانه است. به علت کاهش بارندگی مناطقی همچون عراق و سوریه، عمده گرد و خاک های ایران هم از مناطق عراق، سوریه و اردن نشات می گیرد. علاوه بر کانون های خارجی، مناطقی در کشور می باشند که یا در سالهای اخیر کانون های گرد و خاک جدید را ایجاد کرده اند و یا از گذشته بوده اند و وسعت آنها افزایش پیدا کرده است. همچون این مناطق به قسمتهایی از جنوب تهران، جنوب استان البرز -که در گذشته دشت، بستر رودخانه، دریاچه های فصلی و آبگیرهای فصلی بودند - و تالاب گاوخونی استان اصفهان میتوان اشاره نمود چونکه خشک و به مناطق مستعد خیرش گرد و خاک تبدیل گشته اند.
همچون مناطق دیگری که به کانون های گرد و غبار تبدیل گشته اند میتوان به استان قم و دریاچه نمک قم و اطراف آن و دریاچه ارومیه اشاره نمود که در سالهای گذشته با وزش بادهای شدید و به دلیل خشکی دریاچه و کاهش وسعت آن، مناطقی از بستر آن که در گذشته زیر آب بودند در معرض فرسایش بادی قرار دارند.
در شرق کشور هم دریاچه هامون به علت خشکسالی های گسترده گذشته و خشکسالی که امسال گرفتار آن هستیم به کانون گرد و غبار تبدیل گشته است و وزش بادهای شمالی که از بستر دریاچه هامون عبور می کند باعث تولید گرد و غبار می شود.
این گرد و غبارها بعنوان یکی از بحران های محیطی سبب تأثیرات نامطلوب محیط زیستی می شود که همچون آنها میتوان به مدفون ساختن روستاها و آبادی ها در زیر ماسه و خاک، از بین بردن زمین ها و مزارع کشاورزی، مسدود کردن قنات ها و کانال های آبیاری، آلوده کردن آب های سطحی، گسترش بیابان ها و نواحی خشک اشاره نمود.
همینطور ایجاد مشکلات رفت و آمد به خاطر کاهش دید افقی، بروز تصادفات و برخورد کردن وسایل نقلیه با یکدیگر، ایجاد مانع در راه ریل ها و جاده های ارتباطی، اختلال در سیستم حمل و نقل هوایی، از کار انداختن سیستم های کامپیوتری، متأثر کردن عملیات های نظامی، ایجاد بیماری های تنفسی مانند برونشیت و آسم، تشدید بیماری های چشمی و گوش، انتقال آفات گیاهی و بذر علف های هرز، حمل مواد شیمیایی و ذرات سمی، آلوده کردن محیط زیست دریایی و... از دیگر تاثیرات نامطلوب گرد و غبار هستند.
گردوغبار حاوی مواد معدنی است که به سطح زمین فرو می ریزند. در طول مسیر حمل آهن و سایر ریزمغذی های دیگر را به اکوسیستم های زمینی و دریایی می افزایند و در اقیانوس ها، ذرات معدنی، آئروسول ها و بهره وری زیستی را افزایش می
دهد.
سال قبل در بهار تاثیرات گرد و غباری منطقه در ایران بسیار شدید شد ازاین رو نشست های بسیاری تشکیل شد و تفاهمنامه های دو جانبه با کشورهای همسایه منعقد و اجلاس همکاریهای دوجانبه برای آینده ای بهتر هم برگزار شد که در نتیجه بیانیه تهران صادر و صندوق مشترک منطقه ای مقابله با گرد و غبار، کارگروه منطقه ای، راه اندازی کنوانسیون مقابله با گرد و خاک بوجود آمد.
سال جاری هم مقرر است اجلاس بین المللی گرد و غبار نیمه دوم شهریور ماه برگزار گردد که به قول طهماسبی بیرگانی - دبیر ستاد ملی سیاست گذاری و مدیریت پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست - این اجلاس با هدف توسعه مساله گرد و خاک از سطح منطقه ای به سطح بین المللی است.
مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در رابطه با این اجلاس می گوید: اصلی ترین مبحث در اجلاس سالجاری، توسعه مساله کنترل گرد و خاک از سطح منطقه ای به سطح بین المللی، تکمیل طرح هایی که تابحال انجام شده و به نتیجه رساندن آن هاست ازاین رو در حوزه های مختلفی مباحث مطرح خواهد شد. کشورها را در سه سطح تعریف کردیم؛ در سطح اول کشورهای منطقه به علت بیشترین فعالیت و حضورشان، در سطح دوم کشورهای آفریقایی و در سطح سوم هم کشورهایی در آمریکای جنوبی که کانون گرد و غبار هستند. در سطح اول این کشورها به همراه ۱۵ تن نهاد بین المللی دعوت شده اند که دعوتنامه ها هم ارسال شده است و درحال انجام رایزنی ها هستیم تا این اجلاس با بالاترین سطح و کیفیت در نیمه دوم شهریور برگزار گردد.
امید می رود با افزایش اقدامات دیپلماسی محیط زیستی، گرد و غبار در منطقه کاهش پیدا کند.
منبع: golbekhar.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب