به مناسبت روز جهانی مبارزه با تغییرات اقلیمی
اژدهای چندسر تغییرات اقلیمی
به گزارش گل بخر، تغییرات اقلیمی؛ اصطلاحی است که در سالهای اخیر حتی اگر به گوشمان نخورده باشد اما اثرات آنرا دیده ایم. جابجایی فصل ها، وقوع آتشسوزی های گسترده، خشکسالی، افزایش بیماری ها تنها چند نمونه از تبعات این پدیده پیچیده است.
به گزارش گل بخر به نقل از ایسنا، سازمان ملل متحد ۲ آبان( ۲۴ اکتبر) را هر ساله بعنوان روز جهانی مبارزه با تغییرات اقلیمی گرامی می دارد. تغییرات اقلیم یک پدیده اتمسفری - اقیانوسی در مقیاس جهانی در دراز مدت است که این پدیده از عواملی چون فعالیتهای خورشیدی، فعالیتهای انسانی و... متاثر می شود.
تغییرات اقلیمی بزرگترین تهدید برای محیط زیست و جوامع
تغییرات آب و هوایی ناشی از فعالیتهای انسانی بزرگ ترین و فراگیرترین تهدید برای محیط طبیعی و جوامع است که جهان تابحال تجربه کرده است و کشورهای فقیر هم بیشترین هزینه را در این حوزه پرداخت می کنند.
به گفته ایان فرای - کارشناس سازمان ملل متحد - حقوق بشر در نتیجه تغییرات آب و هوایی به صورت منفی تحت تاثیر قرار گرفته است و نقض می شود.
بیشتر بخوانید:
ایران جزو ۹ کشور صدمه پذیر از تغییرات اقلیمی
بزرگترین تهدیدی که جهان تابحال با آن روبرو بوده است
تاثیرات تغییرات اقلیمی بر محیط زیست
تغییر اقلیم سبب گشته است که در طولانی مدت نوساناتی روی کره زمین اتفاق بیفتد و بخش های مختلف آنرا تحت تأثیر قرار دهد. به قول سینا صمدی - متخصص تغییر اقلیم و بلایای جوی- تغییرات اقلیم بحثی پیچیده و چند بعدی است و عوامل انسانی و غیر انسانی در رخ دادن آن دخیل هستند. با این وجود آثار فعالیتهای مخرب انسان بر تغییرات اقلیم مشهودتر است. افزایش استفاده از سوخت های فسیلی روی کره زمین و به دنبال آن افزایش تولید گازهای گلخانه ای از مهم ترین علل ایجاد تغییراتی روی پارامترهای کره زمین همچون دما و به دنبال آن تغییراتی در اقلیم هستند.
بیشتر بخوانید:
تاثیر تغییرات اقلیم بر همه گیری بیماری ها و افزایش یا کاهش اپیدمی ها
جامعه جهانی بیشتر از سه دهه است که حساسیت خویش را نسبت به تغییرات اقلیم افزایش داده است. به قول داریوش گلعلی زاده - رئیس مرکزملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست - ۱۷ کشور در دنیا گرفتار تنش های آبی هستند و ایران هم جزو ۹ کشور صدمه پذیر در مقابل تغییرات اقلیمی است، بنابراین ضروری است تا خویش را برای این تغییرات آماده نماییم. تغییرات اقلیم باعث افزایش آلودگی هوا و از سویی آلودگی هوا باعث افزایش تغییرات اقلیم می شود.
از مهم ترین تاثیرات اقلیمی میتوان بر منابع آب، کشاورزی و دامداری، امور بهداشتی، جنگلها و تنوع زیستی اشاره نمود. تغییر زمانی و مکانی بارش ها، تغییر نوع بارش ها، تغییر جریان های سطحی و زیرزمینی، گسترش پدیده گرد و غبار، گسترش وسیع فرونشست زمین و.. از اثرات تغییر اقلیم بر منابع آبی است.
رسول زرگرپور - معاون اسبق امور آب وزارت نیرو - علاوه بر بیان مطالب بالا به فرونشست زمین بر اثر تغییر اقلیم بر منابع آبی اشاره می کند و می گوید: در جهان، واحد فرونشست زمین بر حسب میلیمتر است اما در ایران بر حسب سانتیمتر گزارش می شود. این روند سریع فرونشست زمین تبعات بسیار مخربی دارد، بگونه ای که به آن زلزله خاموش می گویند.
فعالیتهای انسانی و تغییر اقلیم بر سطح آب اقیانوس ها و دریاها هم تأثیر می گذارد، بگونه ای که سبب آب شدن یخ در قطب، بالا آمدن آب دریاها و از بین رفتن تعادل روی کره زمین شده است و هنگامی که پارامترها و بخش های مختلف روی کره زمین از تعادل خود بیرون بروند، در بخشی از زمین خشکسالی های مختلف و در قسمتی دیگر ترسالی های خارج از محدوده نرمال و طوفان های شدید رخ می دهد و زندگی انسان را تحت تأثیر قرار می دهد.
به قول صمدی تغییر شکل بارش ها به دنبال تغییرات اقلیمی حتی می تواند باعث جابجایی فصل ها فصل ها شود و زنگ خطری برای زمین و ساکنان آن است.
او ضمن بیان این که گاهی آتشسوزی ها گسترده در جنگلها هم متاثر از تغییرات اقلیم است، می گوید: بارش های بیش از اندازه نرمال سبب افزایش نامتعارف سطح پوشش گیاهی می شود و این پوشش با گرم شدن هوا خشک و تبدیل به توده ای از بمب های آتشین می شود که افزایش خسارات آتشسوزی های جنگلی را به دنبال دارد.
اثرات تغییر اقلیم بر سلامت انسان
تغییرات اقلیمی بر همه ابعاد زندگی اثر گذاشته است اما زنان بیشتر از مردان تحت تأثیر نتایج ناشی از تغییرات اقلیم قرار می گیرند. به قول دکتر ساناز سهرابی زاده - عضو مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم - زنان از نظر دسترسی به منابع و موقعیت های اجتماعی همینطور تصمیم گیری در حوزه مدیریت تغییرات اقلیم با مردان برابر نیستند.
او ضمن اشاره به مطالعه ای که توسط جمعیت جهانی جنسیت و اقلیم انجام شده است و نتایج تغییر اقلیم را بر مرگ و میر، بیماری های عفونی، مشکلات سلامت روان و سلامت باروری نشان می دهد، می گوید: فقط در زمینه بیماری های عفونی، مردان بیشتر از زنان تحت تأثیر قرار گرفتند.
سهرابی زاده تاکید می کند: زنان در کاهش نتایج تغییرات اقلیمی نقش گسترده ای دارند و میتوان با استفاده از ظرفیت و توانمندی آنها به نتایج خوبی رسید.
بیشتر بخوانید:
اثرپذیری بیشتر زنان از نتایج تغییرات اقلیمی
برخی از بیماری ها هم متاثر از شرایط آب و هوا هستند و با تغییر فصل ها کاهش یا افزوده می شوند و حتی گاهی اوقات از بین می روند. ازاین رو هنگامی که فصل ها به دنبال تغییرات اقلیمی از ریتم طبیعی خود خارج می شوند، روی بروز بیماری ها و اپیدمی ها هم اثر می گذارند.
به گفته دکتر انوشیروان محسنی بندپی - رئیس کمیته مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی - حتی ویروس کرونا و شیوع گسترده آن هم ارتباط مستقیمی با تغییرات اقلیم داشته است.
دکتر جعفر جندقی - رئیس مرکز سلامت محیط وزارت بهداشت و درمان - به افزایش بیماری ها در بحران های سیل یا حتی خشکسالی اشاره می کند و می گوید: با خشکسالی حشرات از بین می روند و باعث کاهش انتقال بیماری ها می شوند اما از طرفی با وقوع سیل حشرات افزایش می یابند و بیماری منتقله خود به خود افزایش خواهند یافت همینطور بیماری های منتقله از آب و غذا به علت کاهش مسائل بهداشتی افزایش می یابند.
او مبتلا شدن به بیماری روحی - روانی را از اثرات مهم تغییرات اقلیمی می داند و اظهار می کند: شاید بیشتر از هر چیزی این تغییرات بر روان انسان اثر بگذارد همینطور میزان مرگ های منتسب به گرما، در افراد بالا ۶۵ سال به ۸۰ در هزار نفر می رسد، درحالی که در گذشته بسیار کمتر بوده است.
چه باید کرد؟
به گفته صمدی کشورهای مختلف دنیا بخصوص تولیدکنندگان اصلی گازهای گلخانه ای باید متحد شوند و سیاست های جامعی را برای کاهش تولید گازهای گلخانه ای و بازگشت به شرایط طبیعی - که بسیار زمان بر خواهد بود- اتخاذ کنند. درصورتیکه این اتفاق رخ ندهد بر مبنای مدلهای اقلیمی در آینده نزدیک آثار تغییرات اقلیم با شدت بیشتری طیف وسیعی از زمین را دربرمی گیرد و حتی خیلی از نقاط کره زمین غیرقابل سکونت می شود.
به عقیده وی در قدم اول باید قبول نماییم که این تغییرات روی کره زمین رخ داده است بعد از آن باید اقداماتی را برای سازگاری و کنترل اوضاع انجام دهیم. برای مثال در کشور ما در قسمت کشاورزی با عنایت به کمبود آب باید تغییراتی صورت گیرد و از کشت های جایگزین که نیاز کمتری به آب دارند، استفاده نماییم البته با عنایت به این که تغییر اقلیم ماهیت جهانی دارد باید تصمیمات مشترکی برای کنترل آن گرفته شود این در حالیست که متاسفانه بعضی از کشورها زیر بار کاهش استفاده از سوخت های فسیلی و به دنبال آن کاهش تولید گازهای گلخانه ای نرفته اند و این مساله معضلی برای کنترل تغییر اقلیم روی کره زمین است.
گلعلی زاده هم اجرای برنامه اقتصاد کم کربن را بر کاهش گازهای گلخانه ای موثر می داند و می گوید: این برنامه در سال ۹۴ به تصویب رسید و تابحال دو گزارش از آن انتشار یافته است.
رئیس مرکزملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست بر لزوم رفع دوگانگی بین مسائل محیط زیست و اجتماعی تاکید می کند چونکه تمامی مسائل در ارتباط با محیط زیست روی معیشت و مسائل اجتماعی هم اثر می گذارد.
او همینطور تاکید می کند: مبحث محیط زیست صرفاً در ارتباط با سازمان محیط زیست نیست و همه سازمان ها و دستگاههای اجرایی مسئول هستند. در این خصوص آئین نامه های اجرایی هم برای دستگاه ها ارسال شده است، امید است در اجرای آنها اهتمام ورزند.
محسنی بندپی هم از همه سازمان های جهانی مستقر در کشور و از همه دستگاههای اجرایی، اساتید، دانشجویان و محققان و مردم می خواهد تا در جهت پیشگیری، کاهش و مقابله با نتایج تغییرات اقلیمی همکاری لازم را داشته باشند چونکه بدون همکاری یکدیگر نمی توان قدم های اساسی برای کاهش گاز گلخانه ای برداشت و شاهد کاهش گرمای زمین باشیم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب