این شش تالاب کشور در وضعیت بحرانی قرار دارند
به گزارش گل بخر، وضعیت دریاچه ارومیه با وجود بارندگی نرمال، بسیار شکننده است.
به گزارش گل بخر، متخصص مدیریت زیست بوم های تالابی اظهار داشت: دریاچه ارومیه با وجود این که بارش های سال جاری به نسبت و نزدیک به نرمال بوده است، اما وضعیت آن بسیار شکننده است.
ایلنا در خبری نوشت: «علی ارواحی» متخصص مدیریت زیست بوم های تالابی کارکردهای تالاب را چنین برشمرد و اظهار داشت: تالاب ها چند کارکرد اصلی دارند، همچون نقش مهمی در تعدیل آب و هوای منطقه دارند. همینطور سبب ذخیره و کنترل سیلاب ها، تقویت تغذیه آب خوان در سفره های آب های زیر زمینی می شوند، تولید غذا یا کاهش اثرات تغییر اقلیم از دیگر کارکردهای تالاب ها است.
وی ضمن اشاره به این که بعضی از تالاب های کشور وضعیت بحرانی دارند، مثل تالاب پریشان، تالاب گاوخونی، تالاب بختگان، دریاچه ارومیه، تالاب انزلی و تالاب میانکاله، تصریح کرد: تالاب ها زیست بوم های ارزشمندی هستند که می توانند میزبان بخش قابل توجهی از تنوع زیستی گیاهی و جانوری باشند. تالاب ها پتانسیل بسیار خوبی برای طبیعت گردی و پرنده نگری هستند و به رونق اقتصادی محلی و منطقه کمک می نماید، البته مشروط بر این که بهره برداری و استفاده از تالاب، خردمندانه و بهینه باشد، به صورتی که تالاب ها حفظ شوند.
ارواحی ضمن اشاره به صدمه ها و مواردی که سبب تهدید تالاب ها می شود، اظهار داشت: صدمه ها را میتوان به دو دسته تقسیم کرد، عواملی که ناشی از عامل انسانی یا طبیعی باشند، در قسمت نخست ما با مشکلاتی روبرو می باشیم، همچون گاها امکان دارد بهره برداری های بی رویه از منابع آب در حوزه آب ریز سبب شود که حقابه تالاب تخصیص داده نشود و تالاب از نیاز آبی که حیات زیست محیطی خودش را حفظ می نماید محروم شود.
وی در ادامه اظهار داشت: در بعضی از تالاب های کشور بحث ورود گونه های مهاجم یا غیر بومی را داریم، به صورت مثال سنبل آبی در تالاب انزلی، گونه تیلاپیا در تالاب شادگان و هامون وجود دارد، همینطور گونه کاراس را در تالاب نئور داریم. ورود گونه های غیربومی یا مهاجم یکی از معضلات و تهدیدات تالاب هاست.
متخصص مدیریت زیست بوم های تالابی در ارتباط با حقابه تالاب ها اضافه کرد: اغلب تالاب های کشور با مشکل کمبود آب و تخصیص حقابه روبرو هستند، شاید به صورت استثنا برخی تالاب های ساحلی در جنوب کشور از حال بهتری برخوردار باشند. حتی تالاب های ساحلی شمال کشور به جهت پسروی آب دریاچه خزر حالا غالبا با مشکل روبرو هستند. تالاب هایی که در درون فلات مرکزی کشور قرار گرفته اند مثل تالاب گاوخونی، تالاب بختگان، تالاب پریشان، یا برخی دیگر از تالاب ها که مشخصا مشکلات آنها در ارتباط با تقسیم حقابه ریشه ای تر است. برای مثال دریاچه ارومیه با وجود این که بارش های سال جاری به نسبت و نزدیک به نرمال بوده است، اما وضعیت آن بسیار شکننده است.
مشکل حریق در تالاب ها
ارواحی اظهار داشت: مشکل حریق در تالاب ها از دیگر تهدیدهاست. حریق ها گاها ناشی از تعارضات اراضی یا تصرف اراضی توسط برخی افراد سودجو در پیرامون تالاب ها صورت می گیرد و زمانیکه بخش های مسئول درصدد رفع تصرف بر می آیند، یکی از مواردی است که حریق در تالاب ها را می بینیم. البته این تنها عامل حریق در تالاب ها نیست، گاهی به جهت گرم شدن هوا و ضایعاتی که گردشگران در تالاب ها رها می کنند، در بعضی از تالاب ها شاهد گسترش حریق یا آتشسوزی هستیم. ضایعاتی که عموما پلاستیکی یا شیشه ای باشند، شدت تابش سبب می شود حریق در تالاب ها اتفاق بیفتد.
متخصص مدیریت زیست بوم های تالابی نسبت به ورود رسوبات اضافه کرد: از دیگر مشکلاتی که تالاب ها با آن مواجهه هستند، ورود رسوبات به تالاب ها است. در نتیجه سیلاب هایی که اتفاق می افتد متاسفانه رسوبات وارد تالاب ها می شوند و این امر سبب می شود حجم نگهداشت یا ذخیره نگهداشت تالاب کاهش پیدا کند و در واقع ما شاهد آن شکل موثر برای آب گیری تالاب ها نباشیم.
ورود منابع آلاینده به تالاب ها
وی در ادامه افزود: از دیگر مشکلاتی که تالاب ها با آن مواجهه هستند، ورود منابع آلاینده به تالاب ها است. این منابع آلاینده امکان دارد، صنعتی، کشاورزی یا روستایی باشد و متاسفانه عدم کنترل یا تصفیه ی این آلاینده ها و تخلیه آنها در تالاب ها یکی دیگر از مشکلات تالاب هاست، که در کشور با آن روبرو می باشیم. برای مثال ورود آلاینده ها به تالاب انزلی که در سالهای گذشته داشته ایم و مشکلاتی که با خود در تالاب ها به دنبال داشته است. یا تالاب زریبار به همین شکل مورد صدمه قرار گرفته است.
متخصص مدیریت زیست بوم های تالابی، در رابطه با ورود آلاینده به تالاب ها تصریح کرد: بحث ورود آلاینده ها به تالاب ها مساله ساز بوده است. البته خود تالاب یکی از دیگر کارکردهایش بحث خود پالایی است. تالاب ها تا یک میزانی این کارکرد را دارند، که خود پالایی داشته باشند و بتوانند آلاینده ها را از بین ببرند، اما اگر حجم و میزان آلاینده های ورودی از یک میزانی افزوده شده باشد، آن زمان تالاب قادر به پالایش آن آلاینده ها نیست و متاسفانه این آلاینده ها هم به حیات تالاب و به حیات جوامع پیرامونی صدمه بزند.
وی اضافه کرد: به صورت مثال تالاب شادگان و هورالعظیم یکی از تولیداتی که دارند منابع آبزی آنها است. زمانیکه این آلاینده ها بیش از اندازه وارد تالاب ها شوند، بطور قطع آبزیان تحت تاثیر قرار می گیرند. گاها شاهد تشدید مرگ و میر بعضی آبزیان یا دیگر گونه های زیستی بوده ایم. مثل اتفاقی که طی چند سال در میانکاله شاهد بوده ایم و متاسفانه بشدت پرندگان آبزی را در آن منطقه را از دست داده ایم. گاهی حتی تنوع زیستی هم از این مورد صدمه می بیند. جوامع پیرامونی تالاب ها که منابع ارتزاق آنها آبزیان یا ماهی های تالاب است در نتیجه این منابع آلاینده صدمه می بینند.
وی در ادامه اظهار داشت: از دیگر مشکلات، توسعه کشت در کشور است، بخصوص در حوزه های تالابی بسیار صدمه وارد کرده است. تا جایی که در بالا دست تالاب هورالعظیم، بالا دست شادگان، یا بالا دست تالاب بختگان در استان فارس شاهد کشت برنج هستیم. دیگر محصولات پر آب بری که به صورت نمونه در حوزه دریاچه ارومیه کشت می شود، انگور، سیب، چغندر قند، یونجه از موارد و مثال هایی است که بشدت به منابع آبی که می تواند در اختیار تالاب ها قرار بگیرد، صدمه وارد کرده است.
ارواحی در رابطه با برنامه های مدیریتی برای حفظ حیات زیست محیطی تالاب ها اظهار داشت: حالا برای بیشتر از چهل تالاب کشور برنامه های مدیریتی داریم. البته غالب این برنامه های مدیریتی با رویکرد زیست بومی نوشته شده اند، در بعضی از تالاب ها مثل تالاب انزلی و تالاب میانکاله هم برنامه های مدیریتی با نگاههای متفاوتی تهیه شده بود، اما مشکل اینجاست که نوشتن این برنامه ها شروع راه است، مهم اجرای برنامه ها است. معضلی که با آن روبرو می باشیم هم اکنون ضمانت اجرایی لازم فراهم نشده است.
چه تالاب هایی در وضعیت بحرانی قرار دارند؟
ارواحی در ادامه اضافه کرد: بعضی از تالاب های کشور وضعیت بحرانی دارند، مثل تالاب پریشان، تالاب گاوخونی، تالاب بختگان، دریاچه ارومیه، تالاب انزلی و تالاب میانکاله. دیگر تالاب های که صاحب برنامه هستند، مثل تالاب زریبار، تالاب قره قشلاق، تالاب کانی برازان، تالاب قوری گل، تالاب حرا میناب در بوشهر، تالاب هامون، تالاب شادگان، تمام این تالاب ها برنامه ی مدیریتی برای آنها تعریف شده است و جز موارد معدودی که میتوان گفت از حال نسبتا خوبی برخوردار می باشند، اما این شرایط به صورت مطلق و پایدار نیست. مثلاً حال تالاب زریبار و کانی برازان نسبتا بهتر است یا بعضی از تالاب های جنوبی در کشور مثل هور باهو یا خور خوران امکان دارد نسبتا وضعیت بهتری داشته باشند. بعضی از تالاب های ما مثل گاوخونی، بختگان، پریشان و کافتر سالها باشد که به صورت کامل آبگیری نشده اند. امکان دارد به صورت مقطعی درصد بسیار محدودی از این برخی تالاب ها آب گیری شده باشد ولی برای سنوات متمادی خشک مانده اند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب