به عقب برگردیم
گل بخر: هم اكنون خیلی از زباله هایی كه چهره طبیعت دور و اطرافمان را آلوده كرده اند، پلاستیك هایی هستند كه برای حمل نیازهای روزانه ای كه می خریم، از فروشندگان دریافت می نماییم و البته سرنوشت همه آن ها زباله شدن است؛ زباله هایی كه شاید نشود به كل حذفشان كرد اما می گردد از حجمشان كاست.
زباله های پلاستیكی یكی از بزرگ ترین معضلات زیست محیطی جهان امروز را به وجود آورده است. این ساخته دست بشر، به دلیل قابلیت های فراوانی به شكل های گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد. كشور ما هم همچون كشورهایی است كه به مدد بهره مندی از نعمت خدادادی نفت، سالانه مقادیر زیادی لوازم پلاستیكی تولید می كند، تا جایی كه ایران یكی از عمده تولید كنندگان مواد پلاستیكی به حساب می آید.
میزان پلاستیك های تولید شده در كشورمان، سالانه بیش از ۱۷۷ هزار تن تخمین زده می گردد كه این رقم چیزی حدود ۵۰۰ تن در هر روز خواهد بود؛ كوهی از پلاستیك كه حدودا به همین میزان (با توجه به اینكه چرخه عمر پلاستیك كوتاه است) روزانه به زباله تبدیل گشته، اما به علت تجزیه ناپذیر بودن اغلب اجزای آن و همینطور سهم اندك كشورمان در بازیافت، ما را با حقیقت تلخی مواجه خواهد نمود كه از فرط روزمرگی قادر به دیدنش نیستیم.
مرضیه گرجی، یكی از اساتید دانشگاه و كارشناس مردم شناسی در گفت وگو با ایسنا با اشاره به اینكه امروزه مبحث استفاده یا استفاده نكردن از پلاستیك در سطح جهانی به شكل های مختلفی مطرح می شود، اظهار نمود: در این باره تعداد زیادی كمپین در مورد استفاده نكردن از پلاستیك و یا وسایل پلاستیكی تشكیل می گردد و حتی در بعضی كشورها ممنوعیت هایی را در این خصوص وضع كردند، اما اگر مبحث تفاوت استفاده از پلاستیك و سبدها را مطرح نماییم از نگاه جامعه شناسی و مردم شناسی می توان گفت این مورد به ریشه های سنت، آداب و رسوم قدیمی كه در كشور بوده است بر می گردد.
وی با اشاره به این كه جامعه ما تا چند دهه قبل فرهنگ استفاده از پلاستیك و نایلون های فریزری در آن وجود نداشته است و مردان و زنان برای خرید نان و یا میوه از پارچه های رنگی طرحدار، گلدار با تورهایی كه حاشیه آنها دوخته شده بود استفاده می كردند، خاطرنشان كرد: مردم در گذشته سبدهایی از بافت حصیر و یا سبدهای پلاستیكی به صورت مكرر استفاده می كردند، هرچند هم اكنون این فرهنگ به صورت كامل از بین نرفته است چونكه هنوز هستند كسانی كه برای خرید نان از پارچه استفاده می نمایند.
استادیار مردم شناسی و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد چالوس با اشاره به این كه مشكلات زیست محیطی كه پلاستیك تولید و یا ضررهایی كه از نظر بهداشتی به اغذیه وارد می نماید جای بحث زیادی دارد، خاطرنشان كرد: شاید یكی از دلایلی كه استفاده از سبد و پارچه فراموش شده، دگوگونی در ارزشها و فرهنگ هایی كه در جوامع صورت گرفته همچون "مد" می توان نام برد. به صورت مثال یك جوان 16 ساله به جای استفاده از زنبیل ترجیح می دهد از پلاستیك استفاده نماید.
گرجی افزود: امروز باید همه با هم این مورد را فرهنگ سازی نماییم و بر این باور برسانیم كه هم از لحاظ زیست محیطی و هم فرهنگ رسانی بهتر است از سنت قدیمی خودمان حمایت نماییم تا هم به ترویج استفاده از كالای صنایع دستی خودمان بپردازیم و هم از دیدگاه مردم شناسی به سنت زیبایمان كه مملو از سلامتی و بهداشت است مورد توجه قرار گیرد.
فریده فیروزی، كارشناس ارشد آلودگی محیط زیست درباره مضرات استفاده از كیسه های پلاستیكی به ایسنا اظهار داشت: كیسه های پلاستیكی در كشور ایران بسیار مورد استفاده قرار می گیرد و سالانه به صورت متوسط چند تن پلاستیك مصرف می گردد.
وی با بیان این كه متاسفانه این كیسه ها به خاطر اینكه مدت ماندگاری آنها زیاد است و تجزیه ناپذیرهستند از 400 تا هزار سال طول می كشد تا بازیافت یا تجزیه شوند و به دلیل دیر تجزیه شدن سبب آلودگی محیط زیست می شوند، تصریح كرد: اولین آلودگی پلاستیك ها این است كه به علت اینكه سبك هستند سریعا جابجا شده و وارد رودخانه ها و كانال های آب می شوند.
كارشناس ارشد آلودگی محیط زیست خاطرنشان كرد: این پلاستیك ها در نتیجه سبب گرفتگی آبراهه می شوند و به دلیل اینكه بعضی از این كانال ها راكد هستند سبب زاد و ولد بیش از اندازه حشرات می شوند و ساكن بودن آبها سبب شده كه كیسه های پلاستیكی بوی خاصی می گیرند و باعث افزایش حشرات می شوند.
فیروزی با اشاره به اینكه گاهی اوقات كیسه های پلاستیكی وارد محیط زیست آب دریا می شوند و وارد زنجیره غذایی جانوران دریایی می شوند تصریح كرد: این جانوران همانند فوك، دلفین، وال و یا حتی پرندگان دریایی به اشتباه این پلاستیك ها را می خورند و به خاطر خفگی سبب می گردد هزاران جانور دریایی و حتی پرندگان از بین بروند. این كیسه ها وقتی بلعیده شد حتی پس از مرگ جانور كه بدن آنها تجزیه می گردد تجزیه نمی شوند و مجدد وارد چرخه طبیعت و محیط زیست می شوند و پس از آن هم مجدد وارد بافت یك موجود دیگر می شوند.
كارشناس ارشد آلودگی محیط زیست با اشاره به اینكه گاوها هم مقدار زیادی از كیسه های پلاستیكی را می بلعند، اضافه كرد: ما انسانها از گوشت و سایر فرآورده های حیوانات استفاده می نماییم و اینكه چه میزان آلودگی وارد بدن انسان می گردد جای بحث فراوان دارد.
فیروزی با اشاره به اینكه مواد خام این كیسه ها نفت و گاز و پلیمرها شیمیایی است كه وارد زنجیره غذایی شده و از همان هم استفاده می شود، عنوان كرد: دفن كیسه ها هم عوارض خاص خویش را دارد و به علت تجزیه پذیری طولانی تشكیل شیرایه را می دهند كه پس از مدتی به آبهای زیرزمینی نفوذ می كند و سبب آلودگی شده و از جانب دیگر چون مواد این شیرابه ها شیمیایی است خود بخود حاوی مواد خطرناكی بوده كه برای محیط زیست مضر است.
وی با بیان این كه برای تولید این پلاستیك ها مواد نفتی زیادی استفاده می گردد و در صورتیكه تولید آن كاهش پیدا كند به صورت قطع مواد نفتی هم ذخیره خواهد شد، خاطرنشان كرد: برای تولید كیسه های پلاستیكی سالانه هزار كیلوگرم كربن در هوا منتشر می گردد كه منجر به گاز گلخانه ای شده و امروزه یكی از دلایل گرم شدن كره زمین همین گازهای گلخانه ای است كه در فرایند تولید كیسه های پلاستیكی تولید می گردد.
فیروزی اضافه كرد: سبدهای پلاستیكی كه در گذشته مادران ما استفاده می كردند یكبار مصرف نبود و در طول سال خانواده ها استفاده می كردند، فرهنگ قدیم خیلی خوب و جالب توجه بود و حتی كیسه های پلاستیكی را هم پس از استفاده مورد شستشو قرار می دادند و مجدد استفاده می كردند اما الان این گونه نیست و به دلیل ارزان بودن پس از مصرف كیسه را دور می اندازند. در بعضی كشورها مانند آلمان قیمت كیسه های پلاستیكی را افزایش داده اند تا جذابیت آن برای مردم كاهش پیدا كند.
كارشناس ارشد محیط زیست به مضرات استفاده از مواد داغ در كیسه های پلاستیكی و ظروف یكبار مصرف اشاره نمود و خاطرنشان كرد: وقتی مواد داغ یعنی بیش از 65 درجه در كیسه های پلاستیكی و ظروف یكبار مصرف قرار گیرد باعث آزاد شدن مواد شیمیایی در آن می گردد. در این كیسه ها از مواد پلی استایلن استفاده می نمایند كه سرطان زا است و وقتی در محیط داغ مانند نان داغ، آش و حلیم داغ قرار می گیرند موادی كه از آن تولید شده اند را از خود پس می دهند و در نتیجه در مواد غذایی حل می گردد و بعد هم وارد بدن می گردد و منجر به سرطان های مختلف همچون 70 نوع سرطان می گردد.
وی با تاكید بر استفاده نانوایی از كیسه های پارچه ای برای مشتریان بیان كرد: این مورد باید فرهنگ سازی شود تا همه مردم با عنایت به مضرات كیسه های پلاستیك از كیسه های پارچه ای استفاده كنند، همینطور دولت باید از كارخانه هایی كه كیسه های تجزیه پذیر تولید می كنند حمایت كند چونكه برای مردم گران تمام می گردد.
كارشناس ارشد محیط زیست با اشاره به اینكه در بعضی كشورهای اروپایی مانند سوئیس حتی برای زباله هم استفاده از كیسه های پلاستیكی ممنوع شده است، اضافه كرد: در زمینه عدم استفاده از كیسه های پلاستیكی نیازمند فرهنگ سازی در میان تك تك مردم است.
فیروزی با تاكید بر شعار "نه به كیسه های پلاستیكی" اظهار داشت: باید كیسه های پارچه ای و یا سبدهای تجزیه پذیر جای خویش را در زندگی ما باز كنند.
گزارش از سپیده پورشعبان خبرنگار ایسنا
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب