غنی تر از جنگلهای اروپا اما در حال انقراض!
گل بخر: آمار و ارقام نشان داده است كه سالیانه چند 10 هكتار از جنگل ها بخصوص در شمال كشور از بین رفته كه تنها دلیل آن به دخالت بشر در طبیعت برمی گردد این در شرایطی است كه این موهبت های خدادادی نقش فراوانی در كاهش مخاطرات طبیعی و انسانی مانند سیل و تبعات ناشی از آن دارد.
محیط زیست و منابع طبیعی تجدیدپذیر مانند جنگل ها و مراتع جزیی از ثروت های ملی و میراث ارزشمند یك كشور محسوب شده كه فقط به نسل حاضر تعلق ندارد، بلكه میراثی برای آیندگان است. داشتن آینده ای با ثبات تنها در سایه توجه به منابع طبیعی و محیط زیستی سالم محقق شده و از این رو تمامی كشورها برای حفظ، احیا و توسعه این دارایی پرارزش بیش از پیش تلاش می كنند چون كه نابودی جنگل ها و مراتع، تصویری تاریك توام با فقر، گرسنگی و مملو از آلودگی را از آینده نشان داده است.
اما آنچه در ایران به سرعت درحال ترویج و افزایش است كمر همتی است كه برای نابودی اكوسیستم ها و دخل و تصرف به اراضی ملی و میهنی بسته شده است كه احیای آنها شاید سال ها بلكه قرن ها به طول بینجامد. آمارها و ارقام نشان داده است كه سالیانه چند 10 هكتار از جنگل ها بخصوص در شمال كشور از بین رفته كه تنها دلیل آن به دخالت بشر در طبیعت برمی گردد.
رشد جمعیت و افزایش سكونتگاه های رسمی و غیررسمی در روستا، شهرها و حاشیه، استفاده نامناسب و غیراصولی از زمین ها و مراتع بدون توجه به شرایط اجتماعی و فرهنگی، نابودی روستاها با اجرای طرح های غیركارشناسی، توزیع نامتعادل جمعیت در مناطق حاصلخیز، استفاده از تكنولوژی غیرضروری، برنامه ریزی های كوتاه مدت، توجه نكردن نسل جدید به فواید منابع طبیعی و زیست محیطی زمینه ساز این دگرگونی و معدوم شدن بخش عمده منابع طبیعی، درختان و گیاهان شده است.
راهكارهای جلوگیری از تخریب جنگل
یك كارشناس جنگلداری با بیان راه های جلوگیری از تخریب جنگل ها در گفت وگو با ایسنا اظهار نمود: به جهت اینكه جنگل تخریب نشود باید طبیعت را به حال خود رها نماییم و جنگلی بدون دام، دامدار، پیمانكار، تجاوز و تخریب داشته باشیم به نحوی كه نگاه سودجویانه به جنگل نداشته باشیم.
محمد یوسف سجادی با اشاره به اینكه باید نگاه به جنگل تغییر كرده و به فواید غیرچوب آن بیندیشیم اظهار نمود: جنگل نقش حیاتی در تحول خاك، تولید اكسیژن، حفظ ذخایر نزولات آسمانی و جلوگیری از وقوع سیل ایفا می كند و نگاه جنگل بعنوان منبع تولید چوب خسارات جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت.
سجادی، جنگل را پارك طبیعت معرفی نمود و با اشاره به اینكه باید نگاهی اینچنین به جنگل داشت، تصریح كرد: خیلی از گونه های گیاهی حال حاضر در جنگل ها در شرف انقراض قرار دارد و ازاین رو نباید هیچ دخل و تصرفی در آن وارد كرد و جنگل نه تنها باید حفاظت شده بلكه قرق شود.
وی، كاربری جنگل در دنیا را فقط از آن وحوش دانست و اذعان كرد: جنگل های هیركانی شمال كشور نمونه بسیار نادر و نوعی میراث ملی است چون كه در عرض 36 درجه مدار كره زمین وجود جنگل امری خارق العاده به حساب می آید. در هیچ منطقه از جهان در این عرض جغرافیایی جنگل وجود ندارد چون كه این عرض مدار گرم و خشك كره زمین بوده اما در شمال ایران به علت گسترش شرقی غربی رشته كوه البرز، وجود دریاچه خزر و رطوبت حاكم، این جنگل ها پدیدار و ماندگار شده اند.
سجادی، جنگل های هیركانی را میراثی فرهنگی، كهن و مادر جنگل های اروپا برشمرد و تشریح كرد: تولد این جنگل ها مربوط به دوران سوم زمین شناسی است و بعد از دوره چهارم و عصر یخبندان به علت مسیر شمالی جنوبی پیشروی یخبندان تمام جنگلهای اروپا تا قفقاز از بین رفته و تنها جنگل های شمال كشور به واسطه پناهگاه رشته كوه البرز باقی ماندند.
جنگل های هیركانی شمال كشور غنی تر از جنگل های اروپا
وی، جنگل های هیركانی شمال كشور را غنی از گونه های متنوع توصیف و عنوان كرد: هم اكنون جنگل های اروپا شامل 22 گونه درخت جنگلی بوده در صورتی كه ما 78 گونه درخت با 50 گونه درختچه ای و 2500 گونه آوندی داریم كه نشانگر غنای جنگل های شمال كشور است.
كارشناس ارشد جنگلداری، پوشش گیاهی در مناطق بالادست را باعث حفظ آبخیز و مانع از طغیان رودخانه ها دانست و اضافه كرد: وجود دام در مراتع بخصوص دام سبك، سبب برهم زدن پوشش گیاهی شده و كلوئید خاك را تخریب كرده و به پائین دست منتقل می كند. وقتی كلوئید خاك تخریب شود آب صاف وارد حوضه آبریز نشده و روان آب در ارتفاعات اتفاق می افتد. تجمع روان آب های حاصل از تخریب پوشش گیاهی در پایین دست سیل را به دنبال داشته و سبب فرسایش خاك می گردد.
وی، بار دیگر با یادآوری اینكه حضور دام در مرتع زیان شدیدی را به پوشش گیاهی وارد می كند، تصریح كرد: دلیل اینكه آبخیزداری از بالادست شروع شده، این است كه مرتع زودتر از جنگل در معرض صدمه قرار دارد و در اثر چرای بی رویه و لگدمال شدن پوشش مراتع توسط دام سبك، نیاز به احیای آن در اولویت اول قرار دارد.
این محقق و پژوهشگر حوزه جنگل، نقش پوشش گیاهی را در آبخیزداری حیاتی، توصیف و اظهار نمود: آبخیزداری بزرگترین فعالیت برای حفظ آب و منابع آبی بوده و چگونگی هدایت آن و نحوه تغذیه منابع زیرزمینی همچون اموری است كه در آبخیزداری باید رعایت شود.
وی تصریح كرد: توجه به آمایش سرزمین بهترین چاره ممكن برای حفظ منابع طبیعی است و باید با عنایت به اكولوژی منطقه، اكونومی آن را بر مبنای حفظ آب، خاك و هوا برنامه ریزی كرد و این معنای درست آمایش سرزمینی است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب