33 میلیون هکتار از اراضی کشور آبخیزداری شده است
به گزارش گل بخر، سرپرست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری اظهار داشت: از مجموع 125 میلیون هکتار اراضی کشور که نیاز به آبخیزداری دارد، 33 میلیون هکتار آبخیزداری شده و 90 میلیون هکتار دیگر نیازمند آبخیزداری است.
به گزارش گل بخر به نقل از ایسنا به نقل از مرکز اطلاع رسانی سازمان منابع طبیعی حسن وحید در یک برنامه خبری اظهار داشت: حجم بارش کشور ۴۰۰ میلیارد مترمکعب است که اگر آبی که در دسترس می باشد را مدیریت نماییم، حدود ۱۰۰ میلیارد مکعب است، ۳۰۰ میلیارد متر مکعب هم به شکل طبیعی سهم تبخیر است.
وی افزود: یکی از کارکردهای اساسی که از تبخیر جلوگیری می کند، پوشش گیاهی است، یعنی اگر ما اجرای طرح های آبخیزداری، جنگل داری، مرتع داری، کلاً احیای سرزمین را در ابعاد مختلف بخواهیم انجام بدهیم، قاعدتاً بخش زیادی از این تبخیر مدیریت می شود.
وحید افزود: اگر ما در سطح زمین پوشش گیاهی مناسبی نداشته باشیم، قاعدتاً بخشی از این حجم سهم تبخیر و عملا از دسترس خارج می شود که عدد بالایی است. اگر ما ۱۰ درصد از این تبخیر را بتوانیم مدیریت نماییم، حدود ۳۰ میلیارد مترمکعب می شود. پنج درصد را اگر بخواهیم مدیریت نماییم، حدود ۱۵ میلیارد مترمکعب می شود که در سرانه آب کشور عدد بالایی است.
سرپرست سازمان منابع طبیعی افزود: هم اکنون در کشور تقریبا در حدود ۳۳ میلیون هکتار از اراضی کشور را طرح های آبخیزداری انجام می دهیم. اتفاقاً این طرح ها آثار خیلی خوبی داشته است. یکی از کارکردهایی دیگری که می تواند آبخیزداری داشته باشد اینست که متأسفانه حدود ۴.۱۵ تن در هکتار حجم سطح فرسایش خاک داریم در قسمت های مختلف. گاهی در بعضی از مناطق کشور این عدد، عدد بالایی است، مخصوصاً در حوزه های جنوبی کشور گاهی تا ۴۰، ۵۰ یا ۱۰۰ تن هم متأسفانه گزارش شده است.
وی تصریح کرد: اگر ما بتوانیم این سطح ۱۵.۴ تن را به ۹ تن در هکتار برسانیم، می تواند آثار خیلی خوبی داشته باشد. در برنامه هفتم به این مساله پرداخته شده است که آثار بسیار مثبتی را در کارکردهای اکوسیستم می تواند داشته باشد.
وحید در رابطه با تکالیف مشخص شده در برنامه هفتم در رابطه با آبخیزداری گفـت: در برنامه هفتم عملا دو بحث مطرح است؛ یکی کاهش ۲۰ درصدی فرسایش خاک و دیگری انجام ۲۰ میلیون هکتار عملیات آبخیزداری است. هم اکنون طرح های آن آماده است. امکان اجرای آن هم وجود دارد. یکی از مهم ترین طرح هایی که ما در مجموعه جهاد کشاورزی و سازمان مراتع پیگیری می نماییم که اثر مستقیم بر اقتصاد مردم روستایی می تواند داشته باشد، مبحث طرح آبخیز تا جالیز است که در حوزه قنوات به آن می پردازیم.
وی افزود: این طرح درحال اجراست. ما در کشور حدود ۴۰ هزار کشت قنات داریم که تا هم اکنون ۱۰ هزار حلقه اجرا شده است. اگر بتوانیم این طرح ها و پروژه ها را در سایرقنات ها انجام دهیم، می تواند در بحث اقتصاد کشاورزی در این مناطق آثار بسیار مثبتی داشته باشد.
سرپرست سازمان منابع طبیعی اضافه کرد: حدود ۴۲ میلیون هکتار حوزه سدهای کشور است، حدود ۸۳ میلیون هکتار فاقد سد است. از سوی دیگر حدود ۲۸ میلیون هکتار مناطق بحرانی داریم و ۲۵ میلیون هکتار هم حوزه های مرزی است، یعنی باید به مناطق بحرانی توجه بیشتری نماییم. به مناطق مرزی هم توجه ویژه ای داشته باشیم.
وی افزود: از دهه ۳۰ تا هم اکنون ۷۳۲۲ مورد سیل داشته ایم که ۶۵۰ شهر، ۸۶۵۰ روستا را تحت تاثیر خودش قرار داده است. نقشه خطرپذیری سیلاب را ارزیابی کردیم و نشان داد حدود ۶۰ درصد کشور به لحاظ خطر سیلاب متوسط و بالا است، یعنی متوسط، زیاد و خیلی زیاد است.
وحید افزود: بر مبنای آخرین آمار وزارت نیرو ما بدهی ۱۴۰ میلیارد مترمکعب سفره های آب های زیرزمینی داریم. این حجم بسیار بالاست. اگر ما بخواهیم این را مدیریت نماییم، با همان حجم بارشی که در کشور دارد ۴۰۰ میلیارد مترمکعب بارش در سطح کشور می بارد، باید بخش زیادی را مدیریت نماییم. در غالب طرح های مختلف که یکی از راهکارهای آن می تواند طرح های آبخیزداری باشد.
وی در رابطه با پروژه های آبخیزداری اظهار داشت: هم اکنون ۲۰ میلیون هکتار آماده اجرا داریم که آغاز کرده ایم. ۳۳ میلیون هکتار تا پایان برنامه ششم بحث های انجام شده است. در طول برنامه هم کارهای خوبی انجام شد. هم اکنون ۲۰ میلیون هکتار در برنامه هفتم توسعه داریم که روی آن کار می نماییم. در مجموع ۹۰ میلیون هکتار باید آبخیزداری صورت گیرد، یعنی ۱۲۵ میلیون مساحت حوزه هایی است که احتیاج به آبخیزداری دارد که ۳۳ میلیون هکتار انجام شده است.
سرپرست سازمان منابع طبیعی افزود: پیشبینی ما در برنامه هفتم انجام ۴۰ میلیون هکتار آبخیزداری بود ولی بسته به شرایطی که بحث های بودجه ای داشت وهمچنین لایحه ای که نهایتا مجلس مصوب کرد، ۱۰۰ میلیون درنظر گرفته و۲۰ میلیون هکتار مصوب شد.
وحید تصریح کرد: یکی از مهم ترین برنامه هایی که می تواند این وضعیت بحرانی که در بحث سیلاب و فرسایش خاک وجود دارد، توجه ویژه به بخش منابع طبیعی و آبخیزداری در کشور است، یعنی ما هر چقدر سیلاب ها را کنترل نماییم، سطح تبخیر را کاهش بدهیم به همان میزان هم سفره های آب های زیرزمینی را می توانیم تقویت نماییم و فرسایش خاک را از سطح سرزمین مان کاهش بدهیم و نهایتا توان سرزمین مان را افزایش بدهیم.
وی افزود: در کشور حدود ۶۰۹ دشت داریم که بر مبنای آخرین آمار حدود ۴۱۱ دشت ما دشت ممنوعه و ممنوعه بحرانی است یعنی به لحاظ وضعیت منابع آبی شرایط مناسبی ندارد و گاهی در برخی از مناطق عدم مدیریت درست منابع آب و خاک باعث این وضعیت شده است.
سرپرست سازمان منابع طبیعی افزود: نکته قابل توجه این که تعداد زیادی از جمعیت کشور در همین محدوده ۴۱۱ دشت ممنوعه و ممنوعه بحرانی واقع شده است و سالیان سال در مصارف آب و خاک، قاعدتاً این بحران بوجود آمده است.
وی تصریح کرد: باید در مدیریت منابع آبی مان تجدیدنظر نماییم ازاین رو صرفه جویی ورعایت الگوهای کشت و الگوهای مناسب آبیاری را مد نظر قرار دهیم. از تمام مهمتر این که این منابعی که تحت عنوان باران یا رواناب در سطح اراضی حوزه آبخیز ما جاری می شود را باید به نحو درستی مدیریت نماییم که عملا از دسترس ما خارج نشود و ما بتوانیم سفره آب های زیرزمینی ها را تقویت نماییم و فرسایش خاک و تبخیر سرزمینی را کاهش بدهیم.
وحید اضافه کرد: اگر در کشور بسمت مدیریت جامع حوزه آبخیز برویم عملا می بینیم که خیلی از این بحران ها را می توانیم مدیریت نماییم. مدیریت جامع به معنای مدیریت منابع زیستی حوزه آبخیز است که می تواند تعریف جامع تری نسبت به این مساله داشته باشیم. در بحث مشارکت مردم بیشتر باید به آن بپردازیم و هم این که در مبحث در ارتباط با انسجام کارهایی که در قسمت دولتی دارد صورت گیرد.
سرپرست سازمان منابع طبیعی افزود: در سال حدود ۱۰۰ یا ۱۵۰ هزار هکتار اراضی را با مشارکت مردم در چارچوب مسئولیت اجتماعی انجام می دهیم، نیاز است افزایش در این حوزه وجود داشته باشد.
وی در رابطه با موانع برای جلب مشارکت مردم و بخش خصوصی اظهار داشت: موانع خاصی وجود ندارد ولی یک تفاهمی باید بین دستگاه هایی که با این مورد مرتبط هستند، برقرار شود.
سرپرست سازمان منابع طبیعی در رابطه با وضعیت لایحه آبخیزداری اظهارکرد: لایحه آبخیزداری همان روح مدیریت جامع حوزه آبخیز است. ما در کشور شش کلان حوزه و ۳۰ حوزه رده دو داریم. اگر آمایش سرزمین را در سطح حوزه آبخیز ببینیم، بسیاری از این مشکلات ما حل می شود. چون قاعدتاً هم اکنون آمایش سرزمینی در سطح واحدهای سیاسی استان ها صورت می گیرد، هر استانی دارد توسعه یافتگی خودش را می بیند ولی غافل هستیم که امکان دارد استان پایین دست، تحت تاثیر توسعه یافتگی در استان بالادست هم قرار بگیرد.
وی در رابطه با آخرین وضعیت لایحه جامع آبخیرداری اظهار داشت: درحال بررسی هستیم. بسیاری از بندهای آن جلو رفته است. یک سری اشکالاتی به آن وارد شده است که داریم اصلاح می نماییم. تلاش می نماییم تا چند ماه آینده به مجلس ارسال شود.
سرپرست سازمان منابع طبیعی در جواب این پرسش که در حال حاضر وزارت نیرو بستر و حریم رودخانه ها را طبق توافقنامه ای که با سازمان ثبت اسناد و املاک داشته است به نام وزارت نیرو ثبت می کند و مالکیت ملی این اراضی به تعبیری به شکل مالکیت شرکتی درمی آید، آیا این اقدام خللی در اجرای طرح های منابع طبیعی و آبخیزداری ایجاد نمی کند؟ اظهارکرد: به نمایندگی از دولت سند به نام سازمان است، یعنی عملا به نام سازمان منابع طبیعی نیست، این نمایندگی را در چارچوب قانون به نمایندگی دولت به نام سازمان منابع طبیعی سند نزده اند و دراختیار خزانه است. اگر قرار باشد که هر بخشی از بدنه دولت بگوید که من، چون کاری انجام می دهم و حتما باید سند داشته باشم، این می تواند یک بهم ریختگی را در سطح مدیریت ارض ها ایجاد نماید.
وی افزود: سند به نام دولت می باشد. وزارت نیرو هم جزئی از دولت می باشد و می تواند از این سند در ارتباط با ما استفاده نماید. وزارت نیرو متولی تعیین بستر و حریم رودخانه ها است. قاعدتاً مدیریت بستر و حریم رودخانه ها هم می تواند با وزارت نیرو باشد و حق بهره برداری و حق انتفاع است. عملا این که ما بگوییم که اگر بخواهیم بخشی به وظایف خودش عمل کند، باید سند داشته باشد، قاعدتاً میراث فرهنگی هم می گوید من باید سند داشته باشم، اداره راه هم می گوید من جاده ساخته ام باید سند داشته باشم و....
سرپرست سازمان منابع طبیعی در ادامه اظهار داشت: هم اکنون درخواست اصلاح داده ایم. این مشکل در بدنه دولت قابل حل است و مساله خاصی هم نیست، پیگیری می نماییم که این مساله هم به شکلی حل و فصل شود و آن مبحث مالکیتی است که می تواند اختلاف ایجاد نماید در بحث های مختلف.
وی با اشاره به اینکه سامانه مدیریت زمین تکمیل شده است، اظهارکرد: هم اکنون بخش زیادی از مجوزهایی که در قسمت های مختلف زمین صادر می شود در چارچوب سامانه مدیریت زمین است. یکی از مهم ترین کارکردهایی که سامانه مدیریت زمین دارد اینست که عملا زمان پاسخگویی را بسیار، بسیار می کاهد.
وحید در رابطه با وجود گلایه های از عملکرد این سامانه اظهار داشت: برخی از دستگاه ها هنوز زیرساخت های لازم را فراهم ننموده اند.
بر اساس بررسی های انجام شده که کمیسیون اصل نود هم به آن پرداخت، سازمان دهیاری ها و شهرداری ها هنوز آن زیرساختی که لازم بوده تا به سامانه پنجره واحد زمین وصل شود را تأمین نکرده است گاهی دستگاههای اجرایی خودشان سامانه هایی برای پاسخ به این مسائل دارند که اتصال فی ما بین سامانه ها باید برقرار شوند.
وی افزود: تقریبا حدود ۹۰ درصد دستگاههای اجرایی به سامانه پنجره واحد زمین وصل هستند و هشت، نه دستگاه باقی مانده است. در مجموع ۲۹ دستگاه باید به این سامانه متصل شوند و فکر می کنم در سه ماه آینده مشکلات دستگاههای متصل نشده به سامانه حل شود.
سرپرست سازمان منابع طبیعی در قسمت دیگری از صحبت های خود در رابطه با آمار تخریب جنگلها و مراتع اظهار داشت: سال جاری به چند دلیل سطح حریق هایمان افزوده شده است. خوشبختانه بارندگی بسیار مناسبی در سطح کشور داشتیم که سبب شد که پوشش گیاهی مان در سطح کشور افزایش پیدا کند و فرصت بسیار مناسبی بود که در مباحث مختلف در ارتباط با فرسایش خاک و سیلاب یا بحث های تولیدی درمراتع از آن استفاده نماییم البته افزایش سطح پوشش گیاهی متاسفانه سبب حریق هم می شود.
وی در رابطه با علل وقوع حریق در جنگلها و مراتع اظهارکرد: گاهی عمدی و گاهی هم سهوی است. یکی از مهم ترین مباحثی که به خصوص در زاگرس ما با آن امسال مواجه شدیم، این بود که متاسفانه اراضی که در حاشیه جنگل بود گاهی برای کشت دوم به آتش کشیده می شد و آتش بر اثر بی دقتی به اراضی ملی هم سرایت می کرد.
وحید در زمینه راه های برخورد با این وقایع به مباحث آموزشی و بازدارندگی اشاره نمود و اظهار داشت: بعضی مواقع مسائل آموزشی هم بحث مهمی است که شاید از روی عمد نبوده و بر اثر ناآگاهی بوده است. هدف برخی افراد شخم زنی و کشت زودتر است اما مواد عالی و معدنی خاک را هم از دست می دهند که یکی از مهم ترین اثراتش کاهش حاصلخیزی خاک است.
وی در قسمت دیگری از صحبت های خود اظهار نمود: بر مبنای ارزیابی هایی انجام شده در بحث حریق، بیشترین حریق عرصه های طبیعی در آخر هفته و ساعت دو و سه و یا بعداز ظهرها اتفاق ها می افتد چون در روزهای تعطیل گردشگری در طبیعت بیشتر و تورهایی در این حوزه برگزار می گردد ازاین رو آموزش های لازم را هم در این حوزه باید توسط دستگاه متولی هم داده شود چون این خسارت ها گاهی جانی هم هست. گاهی اشیایی را گردشگران در طبیعت رها می کنند که منجر به وقوع حریق می شود.
سرپرست سازمان منابع طبیعی سفارش کرد: اگر گردشگران بر حسب لزوم آتش روشن کردند حتما آنرا پیش از ترک محل خاموش کنند و دوم اینکه کشاورزان مزارع را آتش نزنند. سوم این که سازمان منابع طبیعی از حق عموم مردم نخواهد گذشت و هم با متصرفان اراضی طبیعی و هم این اشخاصی که این نوع خسارت ها را به منابع طبیعی کشور می زنند، برخورد لازم را خواهد نمود.
وحید در انتها در رابطه با طرح کاشت یک میلیارد درخت اظهار داشت: خوشبختانه پارسال ۵۰ درصد بخش دولتی و ۵۰ درصد بخش خصوصی در چارچوب این طرح نهال کاشت. این کار امسال هم تداوم دارد و مطابق برنامه پیش می رود ولی انتظار داریم که به این بخش کمک مالی شود و به آن پرداخته شده در هم دولت و هم سازمان برنامه که بتوانیم منسجم تر این طرح را پیش ببریم. برای مدیریت سرزمین، کاهش تبخیر و فرسایش خاک و تقویت سفره های آب زیرزمینی باید احیا پوشش های گیاهی داشته باشیم که در طرح کاشت یک میلیارد درخت این کار را در چارچوب های مختلف انجام می دهیم.
منبع: گل بخر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب