گور دسته جمعی نداریم، كانكس به همه زلزله زده ها نمی دهیم، ناگفته های فرماندار سرپل ذهاب از زلزله ۷ ۳ریشتری
گل بخر گور دسته جمعی نداریم، كانكس به همه زلزله زده ها نمی دهیم، ناگفته های فرماندار سرپل ذهاب از زلزله ۷ ۳ریشتری
یك ماه از زلزله كرمانشاه می گذرد، در این مدت چقدر از انتظارات برآورده شده است؟ اجازه بدهید از شب اول حادثه برای شما بگویم. ما پیش از زلزله اصلی، یك زلزله ۴، ۵ ریشتری داشتیم كه خدا را شكر، همان زلزله سبب شد تا بیشتر شهروندان از خانه بیرون بروند، ۲۰دقیقه گذشت تا زلزله اصلی رخ داد. شاید یكی از اصلی ترین دلایلی كه ما تلفات كمی در این زلزله داشتیم، همان زلزله اول بود، در غیراین صورت حجم قربانیان زلزله، اگر از زلزله بم بیشتر نبود، كمتر هم نمی شد. ۵دقیقه بعد از زلزله در شهر دوری زدم، دیدم كه اطراف مسكن مهر، جمعیت زیادی جمع شده اند، شاید دو هزار نفر. همان جا متوجه شدم كه لوله اصلی گاز شكسته و حجم زیادی گاز درحال خارج شدن است. با رئیس شركت گاز تماس گرفتم و آنها سریع گاز شهر را قطع كردند. همین هم شد تا ما در شهر هیچ گونه انفجاری نداشته باشیم. سری هم به بیمارستان شهر زدم كه بشدت صدمه دیده بود و بیماران بیرون از بیمارستان جمع شده بودند. وضع خیلی بدی بود. با ارتش تماس گرفتیم و از آنها درخواست كمك كردیم تا امنیت بیمارستان تأمین شود و مصدومان زلزله، به پادگان ابوذر منتقل شوند. ارتش هم بلافاصله وارد كار شد و آسایشگاه را برای انتقال مصدومان تخلیه كرد. در این میان تعدادی از آمبولانس های قزوین از مرز مهران درحال برگشت بودند كه به آنها دستور داده شد تا به سرپل ذهاب بیایند. هوانیروز هم بالگردهایش را آورد، نزدیك به ۲۹ بالگرد، مصدومان را به بیمارستان های تهران و كرمانشاه منتقل كردند. همین هم شد تا عصر روز دوشنبه، یك روز بعد از زلزله، تمام مصدومان به بیمارستان ها منتقل شوند. همان شب شورای تأمین در حیاط فرمانداری تشكیل شد، ارتش و سپاه و نیروی انتظامی وارد كار شدند و شهر را به سه قسمت كردند. حضور این نیروها سبب شد تا ما در شب اول زلزله، از یك بانك سرقت نداشته باشیم.
سرپل ذهاب چند بانك دارد؟
۹ بانك دارد كه هیچ گزارشی از سرقت در آن شب نداشتیم. در روزهای دیگر چطور؟ چون اعلام نمودند از خانه زلزله زده ها سرقت هایی شده است.
ما در شب اول حادثه هیچ سرقتی نداشتیم، نه مغازه، نه منزل و نه بانك، اما مابقی روزها، مثل همه شهرها، سرقت هایی داشتیم. برای ما شب اول خیلی مهم بود؛ چراكه در آن شرایط اتفاقاتی از این دست زیاد رخ می دهد و سرپل بشدت آشفته بود.
از ساعت های اول بعد از زلزله تقسیم كار به چه صورت بود؟ یعنی مثلا در زمینه اقلام امدادی، چه نهادی متولی شد؟
ما ساعت ۷ صبح، كمیته بحران استان را تشكیل دادیم و قرار شد صفر تا ۱۰۰ تمام اقلام امدادی داخل شهر را ارتش و صفر تا ۱۰۰ توزیع اقلام امدادی را سپاه پاسداران در روستاها عهده دار شوند. در همان جلسه مقرر شد تا توزیع چادر و اقلام، به ارتش و سپاه سپرده گردد، چراكه آنها نیروی مستقر زیادی در منطقه داشتند. ازاین رو تمام اقلام امدادی، چه كمك مردمی و چه دولتی، باید تحویل این نیروها می شد تا آنها را توزیع كنند. البته بطور قطع این كار كم وكسری هایی داشت، اما تمام مدیران بحران دیده كه به شهر ما آمدند، عملكرد ما را به نسبت وسعت حادثه و مقایسه آن با حوادث مشابه، خوب ارزیابی كردند، می گویند؛ نمره قبولی گرفتید اما به نظرم نمره قبولی را مردم گرفتند، نه فرماندار. منظورتان مردمی هستند كه كمك كردند یا زلزله زده ها؟ منظورم ساكنان شهر است. اینها بیشترین همراهی و صبوری را در این زمینه داشتند. درست است كه در فضای مجازی برخی از رفتارها پررنگ شد، اما آن رفتار مربوط به درصد بسیار كمی از ساكنان بود. مابقی شهرنشین ها و روستانشین ها همراهی خاصی داشتند. واقعا مردم ما خیلی صبور هستند، آنها پیش از این تجربه هشت سال جنگ را داشتند. یك نكته ای كه وجود دارد این است كه برخلاف خیلی از شهرها، جمعیت هیچ شهرستانی بعد از جنگ، دو تا سه برابر نشد، جز سرپل ذهاب. اینها مردمی هستند كه می خواهند در سرزمین مادری شان بمانند. این علاقه منجر می گردد تا این جا زودتر ساخته شود. الان جمعیت سرپل ذهاب چقدر شده است؟
۸۶ هزار نفر. درست است، یك نكته ای كه درباره زلزله وجود دارد این است كه مردم می گویند آمار كشته ها خیلی بیشتر از آماری است كه از جانب پزشكی قانونی اعلام می گردد. یعنی بیشتر از ۶۲۰نفر است. حتی بعضی می گویند، به دو هزار نفر هم می رسد اما مسئولان نمی خواهند اعلام كنند.
اصلا منطقی پشت این ماجرا كه نمی خواهیم اعلام كنیم، وجود ندارد. چه دلیلی دارد كه ما آمار كشته ها را اعلام نكنیم؟ مگر ما عامل كشتن این افراد بودیم؟ این یك حادثه طبیعی بود. در زلزله بم آمار چند هزار كشته را گفتند، چه اتفاقی افتاد؟ اعلام آمار كشته ها دال بر ضعف یا قوت یك حكومت نیست. نه مزیتی دارد و نه عیبی كه نخواهیم اعلام كنیم. بله، اما گفته می گردد كه خیلی از قربانیان در روستاها، به طور مستقیم از جانب اهالی دفن شده اند، بدون این كه گواهی فوت برایشان صادر شود، اینها در آمارها حساب نشده اند كه اگر بشوند، تعداد كشته ها زیاد می گردد.
آماری كه ما از دهیار و شورای روستا گرفتیم، دقیق ترین آمار است، اما مسأله ای كه وجود دارد این است كه پزشكی قانونی بخشی از آمار قربانیان را از بهورزها گرفته، كه به نظر من كار اشتباهی كرد، اما ما از دهیار و شورای روستاها با نام و نشان آمار را گرفتیم كه به نظر من تعداد كشته ها چیزی كه اعلام می گردد نیست و حتی كمتر از آن است. یعنی این كه می گویند نزدیك به هزارنفر در این زلزله كشته شده اند را رد می كنید؟
بله، با شجاعت رد می كنم. به هرحال بعد از زلزله هیجاناتی وجود دارد و شاید عده ای دنبال سوء استفاده های خودشان هستند كه آمار را بالاتر اعلام می كنند. ما دلیلی برای پنهان كاری نداریم. از بعد از حادثه در روستاهای كوییك، خبری در ارتباط با دفن های دسته جمعی منتشر گردید و به تازگی هم ویدیویی انتشار یافته كه در آن از وجود گورهای دسته جمعی خبر می دهند. ماجرا چیست؟ ببینید، گور دسته جمعی وجود ندارد. ماموستای روستای كوییك یا همان امام جماعتشان، بهورز و دهیار هم هست، بعد از زلزله به علت بالابودن تعداد كشته ها كه حدود ۱۰۵نفر بوده اند، دیگر نتوانسته اند ۱۰۵ قبر بِكَنند، بنابراین با بیل مكانیكی آن منطقه را حفر می كنند، قطعات خانوادگی تولید می كنند، میان قطعات را با بلوك جدا می كنند، اجساد را داخل قبر می گذارند و خاكشان می كنند. اهالی آن روستاها، تابع فقه شافعی هستند و برپایه آداب و رسوم خودشان مراسم خاكسپاری را برپا می كنند. هیچ مشكلی هم با این مورد ندارند. آقای آزادی كه ماموستای كوییك هاست، به ما این اطلاعات را داد و حتی اظهار داشت كه برای آنها نماز هم اقامه شده است. ۳۶ نفر از دفن شده ها از اقوام درجه دو و سه خود ماموستا بودند. اگر ایراد داشت این طور دفن نمی شدند. این كه می گویند گور دسته جمعی اشتباه است، این اصطلاح برای جنایت ها استفاده می گردد كه اجساد روی هم قرار می گیرند. درست است من به منطقه رفتم و قبرستان را هم دیدم اما خود اهالی می گویند كه آن شب كسی برای ثبت فوت این افراد حاضر نشده و اجساد بدون جواز دفن شده اند؟
در همان محل و حتی پیش از دفن، پزشك ما در محل بوده و برای قربانیان گواهی صادر كرده است؛ مشخصات هر جسد هم كنارش ثبت و از جانب نیروهای پاسگاه صورتجلسه شده است؛ یعنی در زمان دفن هم پاسگاه حضور داشته، هم پزشك و هم ماموستا كه دهیار هم هست. اما اهالی حرف های دیگری می زنند.
منبع ما ماموستای روستاست. او آمار را به ما داده. ما هم نمی توانیم دنبال مچ گیری باشیم. وقتی خودشان با صراحت این را می گویند و حتی مصاحبه می كنند، ما دیگر نمی توانیم كاری كنیم. قرار نیست نبش قبری شود؟
نه اصلا؛ كاملا مشخص است كه در هر قبر چه كسی دفن شده اما وقتی یك حادثه رخ می دهد فرد تحت تأثیر مصیبت وارد شده، ممكن است از الفاظی استفاده كند كه از آن برداشت های مختلفی شود. به هر حال معانی واژه ها در گویش های مختلف متفاوت است. آن كسی هم كه آن ویدیو را تهیه و منتشر كرده، كار قشنگی نكرده است. در كنار این موضوع، در میان مردم مسائلی از قبیل مشاهده شدن نوری پیش از زلزله مطرح است، هرچند در این باره توضیح هایی داده شده اما مردم همچنان معتقدند كه این نور را دیده اند و اعلام می كنند كه زلزله ای در كار نبوده است.
ببینید در زمان زلزله چند صورت گرفت. یكی این كه دكل فشار قوی ورودی شهر با زمین لرزه افتاد كه خودش نور شدیدی تولید كرد؛ دستگاه های برقی اصلی شهر منفجر شدند و آن هم نوری از خود خارج كرد، در كنار همه اینها هم در حاشیه یكی از كوه ها، بخشی از زمین شكافته شد و تعدادی از درختان سوختند. آن جا هم نوری منتشر گردید. در این مدت زمین شناسان زیادی به منطقه آمدند اما هیچ كدامشان با شك درباره زلزله حرف نزدند. یعنی پیش از زلزله نوری در آسمان مشاهده نشده است؟
پیش از زلزله نبود؛ همزمان با آن بود. با زلزله زده ها كه صحبت می شود، بیشترشان از نبود یا كمبود سرویس های بهداشتی و حمام و قطعی برق و سیستم های گرمایشی گلایه دارند. این مشكلات كی مقرر است تمام شود؟ در ارتباط با برق، ما تمام تلاشمان را كرده ایم كه قطعی نداشته باشیم، به اداره برق هم تذكر داده ایم، به هر حال برای مردم خیلی سخت است كه داخل چادر باشند و با هیتر برقی گرم شوند و در عین حال برقشان هم قطع شود. با وزارت نیرو مذاكره كرده ایم تا برق بعد از قطعی به سرعت وصل شود. الان خیلی از چادرها، هر شب دچار قطعی برق می شوند. بله؛ اما همه شهر این طور نیست، بعضی از محلات به این شكل هستند. هر محله ای كه فشار بیشتری بر رویش باشد، با این مشكل مواجه می گردد. البته گاهی مردم خودشان هم رعایت نمی كنند و داخل چادر از دو هیتر برقی استفاده می كنند. مقرر است سیستم برق شهر تقویت شود. البته ما حالا نگران تابستان هستیم، چون كه در تابستان به كولر گازی احتیاج داریم.
شما پیش از این انتقادهای زیادی از روند ساخت وساز و آواربرداری در منطقه داشتید، الان وضع به چه صورت است؟
بله، در پی انتقادات ما، استاندار هم تذكر جدی به بنیاد مسكن داد. گلایه ما از كندبودن روند ساخت وساز بود. دوستان در بنیاد مسكن اعتقاد دارند كه كار باید با دقت انجام شود، ما می گوییم اكیپ ها را بیشتر كنند تا زودتر به نتیجه برسیم. مبحث اصلی این است كه از خرداد به بعد، گرمای این منطقه شروع می شود، در فصل گرما ساخت وساز سخت است و زندگی در كانكس و اسكان موقت خیلی سخت می گردد. من نگران گرمای تابستان هستم تا سرمای زمستان. دغدغه من تابستان است. قرار است همه چادرها با كانكس ها جایگزین شود؟
خیر. كانكس تنها به افرادی تعلق می گیرد كه منزل مسكونی شان تخریبی از نوع یك باشد. یعنی خانه هایی كه كاملا تخریب شده و باید از نو ساخته شوند. ما در شهر حدود ۵ هزار واحد مسكونی داریم كه كاملا تخریب شده اند، مابقی افراد باید به خانه هایشان برگردند. مقرر است خانه های تعمیری از نوع دو و سه كه حدود ۴ هزار و ۳۰۰ واحد هستند، زودتر تعمیر شوند و پول به حساب مردم واریز شود تا تعمیرات انجام شود. این كار شروع شده اما سرعتش خیلی كند است. بنیاد مسكن وعده داده تا سرعت را زیاد كند. اگر پس لرزه ها تمام شود و مردم اطمینان كنند تا به زیر سقف برگردند، پیش بینی می كنیم بزودی بیش از ۴ هزار چادر از سطح شهر جمع شود. چند درصد از منازل سالم هستند؟
حدود ۲۰درصد، اما مردم به علت پس لرزه هایی كه وجود دارد، هنوز جرأت برگشت به خانه ها را ندارند. با توضیح هایی كه دادید، همه از چادر به كانكس نقل مكان نمی كنند، اما مردم خودشان بشدت دنبال كانكس هستند.
بله، اما فقط به مالكانی كه خانه هایشان كاملا تخریب شده، كانكس تعلق می گیرد، آنهایی كه مستأجر هستند كانكس نمی گیرند، مقرر است به آنها پولی داده شود تا خانه اجاره كنند، پول بیشتر به درد این افراد می خورد. یعنی چقدر؟
۵ میلیون تومان. این پول به جای كانكس به آنها داده می گردد. با این پول می توانند جایی را اجاره كنند؟
پیشنهاد من این بود كه ما ۵ میلیون تومان را به این افراد بدهیم، دو میلیون تومان هم برای معیشت و ۱۰ میلیون تومان هم وام قرض الحسنه در اختیارشان قرار دهیم، روی هم می گردد ۱۷ میلیون تومان. از آن طرف هم به مالكان گفتیم تا زمانی كه پول ودیعه مستأجر را به او برنگردانند، به آنها نامه معرفی به بانك داده نمی شود. این پول از كی مقرر است پرداخت شود؟
پیشنهاد من این بود كه بزودی این كار انجام شود، اما بنیاد مسكن اعلام نموده از هفته آینده این پول را می دهد. آن ۵ میلیون تومان همان مبلغ بلاعوضی است كه مقرر است به زلزله زده ها پرداخت شود؟
نه آن بلاعوض سر جای خودش است. اگر كسی مالك باشد و خانه اش به طور كامل تخریب شده باشد، به او هم ۶ میلیون تومان و هم كانكس تعلق می گیرد. در ارتباط با مبحث كانكس ها، گفته می گردد كه برخی ارگان ها جلوی توزیع كانكس های اهدایی مردم را می گیرند. بعضی می گویند كه اگر كانكس بدهند، دیگر آن ۵ میلیون تومان داده نمی شود. واقعیت این است كه اگر ما بگذاریم هر كسی یك كانكس بیاورد و هر جا كه بخواهد نصب كند، نظم شهری به هم می ریزد. اگر بخواهیم به طور بی رویه به همه كانكس بدهیم، این جا تبدیل به شهری پر از كانكس می گردد. الان ۱۸ هزار چادر در شهر برپاست، اگر جای اینها را كانكس بگیرد، دیگر جایی برای ساخت وساز باقی نمی ماند، منطقی هم پشت آن نیست. تكلیف مدرسه ها چه می شود؟ دیده شده كه دانش آموزان به علت تخریب مدارس در كانكس ها و گاها در چادر درس می خوانند. حتی تصاویری از نیمكت های آنها در فضای باز انتشار یافته است.
من صراحتا اعلام كردم كه موافق حضور دانش آموزان در كلاس های چادری نیستم، استاندار هم در جلسه دو روز پیش قول دادند كه ۱۵۰ كانكس در حوزه شهری و روستایی در اختیار آموزش و پرورش قرار گیرد و دیگر كلاسی در چادر برپا نشود. الان مهمترین نگرانی كه در ارتباط با زلزله زده ها وجود دارد، چیست؟
بزرگترین دغدغه مردم، بحث اسكان موقت و كانكس است، اما بزرگترین دغدغه من بعنوان فرماندار، اسكان دایم این افراد است كه هرچه زودتر انجام شود. این كانكس ها در گرمای تابستان جوابگوی زندگی نیست و اگر ساخت وسازها به نتیجه قابل قبولی نرسد، ما دچار مشكل می شویم. برای ساخت وسازها چقدر برآورد مالی شده است؟
در شهر سرپل ذهاب ۱۲ هزار واحد مسكونی به طور كامل تخریب شده اند و در كل شهرستان ۲۷ هزار واحد مسكونی صدمه دیده است. هنوز آماری از میزان خسارت وارده، به دست نیامده است. ۴۷۴۷
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب